Muhim!
Mazkur maqola 2019-yilda O‘zbekiston Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan e’lon qilingan rasmiy tavsiyalarga asoslanadi. 2025-yilda havo harorati yana +40 °C darajadan oshmoqda, va ushbu tavsiyalar bugungi kunda ham dolzarb.
Sog‘liqni saqlash vazirligi jaziramadan himoyalanish bo‘yicha tavsiyalar berdi
Kecha Sog‘liqni saqlash vazirligi rasmiy veb-saytida jaziramada qanday harakat qilish kerakligi haqida batafsil tavsiyalar e’lon qildi. Tavsiyalar havo harorati +30 °C darajadan oshgani sababli taqdim etilgan. Endi chilla — yozning qirq kunlik issiq davri — allaqachon boshlangan yoki hozir davom etmoqda.
Harorat +50 darajagacha yetishi odatiy hol
Yoz kelishi, ayniqsa chilla davrida, aholiga noqulaylik tug‘diradi. Respublikamizning ba’zi hududlarida harorat keskin ko‘tariladi. Janubiy viloyatlarda +45…+50 °C darajagacha yetadi.
Eng muhim narsa — boshni quyoshdan asrash
SSV avvalo boshni quyosh nurlaridan himoya qilish muhimligini eslatadi.
Jazirama kunlarida ochiq bosh quyosh nurlari ta’sirida qizib ketadi. Boshda arteriyalar va qon tomirlar joylashgan bo‘lib, issiq ta’sirida butun tana bo‘ylab qizigan qon aylanadi. Natijada:
- tana harorati ko‘tariladi,
- teri qizaradi,
- zaiflik seziladi,
- nafas olish va yurak urishi tezlashadi,
- bosh og‘riydi va aylanishi mumkin,
- ko‘ngil aynishi, qusish, hushdan ketish ehtimoli bor.
Ko‘proq suv ichish va engil ovqatlanish
Shifokorlar issiqda oddiy ichimlik suvini ko‘proq ichishni tavsiya qiladi — gazli yoki nektar ichimliklar emas.
Yog‘li go‘shtli ovqatlardan voz kechib, meva va sabzavotlarga asoslangan, yengil hazm bo‘ladigan ovqatlarni tanlash tavsiya etiladi.
Ko‘cha ichimliklaridan ehtiyot bo‘ling
Yoz oylarida ko‘cha va bog‘larda sotiladigan uy sharoitida tayyorlangan sharbati, ayran va boshqa ichimliklar xavfli bo‘lishi mumkin:
- ular butun kun quyoshda turadi,
- yasalgan sanasi va yaroqlilik belgisi yo‘q,
- sog‘liqqa xavf tug‘dirishi va zaharlanishga olib kelishi mumkin.
Tabiiy matodan tikilgan, keng kiyimlar
Yozda tabiiy matodan tikilgan, keng kiyimlar kiyish tavsiya etiladi. Bunday kiyimlar:
- terining nafas olishini ta’minlaydi,
- tana haroratining keskin ko‘tarilishidan saqlaydi.
Shuningdek, issiq kunlarda bosh kiyimi kiyish ham foydali.
Tushlik vaqtida ko‘chaga chiqmang
Shifokorlar jazirama kunlarida tushlik vaqtida uydan chiqmaslikni maslahat berishadi.
Quyosh nurlari eng faol bo‘lgan vaqt — 12:00 dan 16:00 gacha.
Zarur bo‘lsa, ochiq tanani quyoshdan saqlash zarur.
Jaziramada tibbiy yordamni qayerdan olish mumkin?
Aholi zarurat tug‘ilganda quyidagilar orqali tibbiy yordam olishi mumkin:
- Respublika tez tibbiy yordam ilmiy markazi,
- uning hududiy filiallari,
- tuman va shahar bo‘linmalari,
- tez yordam brigadalari.
Eng muhimi — tez yordam doimiy ro‘yxatga olish joyidan va fuqaroligidan qat’i nazar ko‘rsatiladi. Chet elliklar ham murojaat qilishi mumkin.
Siz jaziramaga qanday bardosh berasiz?
O‘zbekistonning jazirama yozida siz qanday choralar ko‘rasiz? O‘z maslahatlaringiz bilan o‘rtoqlashing.