Oʻzbekistonda chilla — bu soyada 41 daraja issiq, yaqin kunlarda esa 43 darajani va’da qilishmoqda.
Poytaxtda shuncha — viloyatlarda esa undan ham issiqroq. Quyosh ostida, ehtimol, 60 darajagacha yetadi. Mashina eshigini qoʻl ushlay olmaydi.
Saraton (yoki chilla) nima?
Saraton, xalq orasida chilla deb ham ataladi — bu yilning eng issiq, shamolsiz va holsizlik keltiruvchi davri. Bu qirq kunlik jazirama koʻpincha iyun oxiridan avgust boshigacha davom etadi. Yaxshiki, yomgʻir yoʻq — namlik boʻlsa, bu issiqqa chidash yanada qiyin boʻlar edi.
Oʻzbekistonda chilla qachon boshlanadi?
Chilla odatda 25-iyun atrofida boshlanadi va avgustning boshlariga qadar davom etadi.
Odamlar chillani qanday oʻtkazadi?
Kimdir boshqa mamlakatlarga dam olishga ketadi, kimdir suv boʻylariga yoki salqin togʻli hududlarga yoʻl oladi. Shaharda qolganlar esa qoʻllarida suvli butilka bilan yurishadi, boʻyinga esa nam mato qoʻyishadi – bu bugʻlanish orqali tana haroratini tushiradi. Qizigʻi, ilgari koʻp koʻrilgan soyabonlar endi deyarli koʻrinmayapti – ehtimol, odamlar umuman tashqariga chiqmaslikka qaror qilishgandir.
Bizning xonadonimizda har bir xonada konditsioner kunu-tun ishlaydi – panel uylarda issiq koʻchadagidan ham yuqori boʻladi. Mashinalarda ham, ofislar, doʻkonlar va kiosklarning barchasida konditsionerlar oʻrnatilgan. Hatto avtobus bekatlariga oʻrnatishga harakat qilganlar boʻlgan.
Toshkentdagi chilla: shahar jaziramasining oʻziga xosliklari
Ammo bozorlarda va magazinlarda — shaftoli, o’rik, gilos, olcha, olma, olxo’ri, har xil turdagi qovun, tarvuz, pushti va qizil pomidor, cherri, baqlajon, qovoq, makkajo’xori va ilk uzumlar mavjud. Yana muzqaymoq! Juda koʻp muzqaymoq. Shuningdek, ko’k choy (hatto plastik butilkalarda), mineral suv, limonad ham har joyda bor. Va albatta – konditsionerlar.
Toshkentda daraxtlar kesilishi yoki shoxlari kesilishi sababli koʻchalarda soyasi qolmayapti, bu esa haroratni yanada oshiradi.
Chilla davrida omon qolish bo‘yicha maslahatlar
Favqulodda vaziyatlar vazirligi jaziramada oʻzini qanday tutish bo‘yicha maxsus eslatma chiqardi: dush qabul qilish, bosh kiyim kiyish, suyuqlik ichish, tuzli ovqatlar, och rangli kiyimlar va koʻp meva-sabzavot iste’mol qilish kerak. Kunduzgi issiqda befoyda tashqariga chiqmaslik tavsiya etiladi. Konditsionerni yoqish shart.
Chilla – bu ekstremal davr
Bu – xuddi Everest choʻqqisiga chiqishdek. Farqi – u choʻqqi har yili oʻzi keladi. Faqat sabr qilib, oʻtib ketishini kutish kerak.